‘Twitterfenomeen’ Willie Overtoom: ‘Hun woorden zijn kogels, neem ze weg’
Bron foto: Willie Overtoom
In de moderne voetbalwereld spelen sociale media een cruciale rol. Fans kunnen hun idolen volgen, spelers kunnen zichzelf promoten, en clubs kunnen hun eigen merk versterken. Aan al dit goede zit ook een donkere kant. Voetballers krijgen geregeld haat op apps als Instagram, Facebook of X (voorheen Twitter). In dit artikel deelt Willie Overtoom, voormalig middenvelder van onder meer Heracles Almelo en AZ, zijn ervaringen met sociale media tijdens en na zijn carrière in het profvoetbal.
De carrière van de Kameroense voetballer begon in 2006 met een wedstrijd voor Telstar. Zijn toenmalige club AZ verhuurde Overtoom en later verkaste de middenvelder naar Hollandia. Veel voetbalsupporters zullen de creatieveling herkennen van zijn tijd bij Heracles Almelo. In deze tijd gebruikte de oud-Heraclied al veel social media. “Maar het was alleen nog niet zo booming als het vandaag de dag is”, laat Overtoom weten.
Haat op sociale media
Voetballers gebruiken sociale media om hun prestaties te delen en ook om te laten zien waar ze mee bezig zijn. Dat kan ook negatieve reacties opleveren. Zo heeft Movisie in opdracht van de KNVB een onderzoek gehouden naar online discriminatie in de voetballerij van Nederland. Daarin kwam naar buiten dat ongeveer 44 procent van de 77 respondenten (voetballers in Nederland) aangeeft discriminerende berichten te ontvangen, op zijn minst maandelijks, sommige dagelijks en sommige weten het niet precies.
Niet elke voetballer kijkt ook naar die reacties, maar dat deed Overtoom in zijn tijd als profvoetballer nog wel. “Je leest altijd wel comments op social media als het naar jouw account is, daar ontkom je gewoon niet aan”, vertelt de drievoudig international van Kameroen. “Tegenwoordig is het makkelijk, want je kan de comments gelukkig gewoon uitschakelen.”
Overtoom kreeg ook wel wat mindere berichten te verwerken op zijn sociale mediakanalen. “Zo nu en dan staan er altijd comments tussen die minder zijn. Ik heb jong geleerd dat je niet iedereen tevreden kan maken en dat het maar woorden zijn. Je hebt op andere mensen geen invloed, dus moet je je daar niet om druk maken.” Voor de oud-voetballer geldt dit, maar volgens het onderzoek voelt twintig procent van de respondenten een bericht zelden tot soms bedreigend.
Tijdens de carrière van Overtoom was er ook nog weinig aandacht bij clubs voor de aanpak van haat op sociale media en de begeleiding hiervan. “Vroeger was het eigenlijk ieder voor zich. Ik meldde dan ook zelf nooit wat bij mijn club.” In de huidige tijd zijn er campagnes zoals die van Ajax in december 2023 tijdens de wedstrijd tegen Sparta Rotterdam. De Amsterdammers speelden met drie puntjes op hun rug in plaats van de spelersnamen. Deze puntjes stonden voor het rapporteren van mensen die online haat verspreiden op internet naar onder andere voetballers.
Lachen
In de omgeving van Overtoom was het onbekend wie er nou echt last ondervond van haatberichten op sociale media. “Ik heb het er eigenlijk nooit met teamgenoten over gehad eerlijk gezegd. We keken er wel eens naar met z’n allen en dan lachten om die comments van mensen die zelf niet kunnen voetballen”, laat de inmiddels 37-jarige oud-prof weten.
Er zijn ook verschillende soorten ‘haters’. Er zijn haters die juist een tegenstander belachelijk maken of zelfs discriminerend beledigen, maar ook fans die hun eigen spelers beledigen. Dit doen ze bijvoorbeeld na een voor hen slechte prestatie van een speler van de club die ze steunen. Tijdens een editie van Ajax - Feyenoord maakte Anton Gaaei van de Amsterdammers bijvoorbeeld een grote fout en dit kreeg hij veel te horen op internet. De Deen liet al eens weten dat hij werd geraakt door een van die berichten. “Ik krijg berichten van beide kanten. Van supporters van eigen en andere clubs”, zegt Overtoom. “Andere clubs zelfs minder.”
De laatste tijd is de inmiddels gestopte Overtoom veel aanwezig op het medium X. Daar laat hij vaak zijn mening achter over bepaalde momenten tijdens een voetbalwedstrijd of andere voetbalgerelateerde zaken. Daar krijgt de oud-Heraclied ook te maken met negatieve berichten. “Ik krijg genoeg haat, maar negeer het. Als ik erop zou reageren blijf ik nagenieten. Maar als ik reageer is het wel beleefd en dan switcht die haat al gauw naar een normale discussie.”
Maatregelen
Wat voor maatregelen moeten genomen worden om deze haat op internet tegen te gaan? “Dat is vooral een taak van de KNVB en ik denk ook voor de supportersgroepen zelf”, benadrukt Overtoom. In het onderzoeksrapport van Movisie staan wat meer organisaties die aan zet zijn. De overheid, de socialemediaplatformen, de politie/het OM, de KNVB, de voetbalclubs, de supporters en de spelers zelf worden genoemd. Iedereen krijgt tips om het probleem aan te pakken. Als voorbeeld voor de supporters: ‘Wanneer supporters online discriminatie zien, moeten zij hier een melding van maken. Of voor de KNVB: “Faciliteer trainingen aan teammanagers en vertrouwenspersonen van de voetbalclubs over het creëren van een veilig klimaat voor de speler om een melding te maken bij deze persoon.”
Overtoom wil de voetballers van de huidige tijd nog wel een advies meegeven om goed met dit soort haat om te gaan. “Ik zou zeggen dat de mensen om je heen het belangrijkste zijn”, begint de drievoudig Kameroens international. “Luister goed naar hen. Het enige wat supporters kunnen doen is je proberen te raken met woorden, hun woorden zijn kogels en zodra je die kogels wegneemt, hebben ze niks meer. Maak je dus niet druk om woorden en vertrouw op jezelf.”